Virtual reality (VR) is een driedimensionale, computer-gegenereerde omgeving waarin gebruikers zich kunnen onderdompelen. Met behulp van VR-brillen enbijbehorende accessoires kunnen gebruikers vrijelijk door deze computergegenereerde omgeving bewegen en interactie aangaan met elkaar en objecten. Technologiegiganten zoals Facebook, Sony, Google, HTC en Microsoft investeerden de afgelopen jaren miljarden in deze technologie. Hierdoor heeft VRveel technische barrières overwonnen en liggen de apparaten die nu op de markt komen qua prijs, kwaliteit en gebruiksvriendelijkheid binnen handbereik van eenmiljoenenpubliek.
VR maakt nieuwe digitale ervaringen en vormen van communicatie mogelijk en is eerder vooral professioneel getest om een innovatieve bijdrage te leveren voor transport, communicatie, onderwijs, zorg, veiligheid en productontwikkeling. Vanuit de VR-sector is veel aandacht voor de mogelijkheden van deze nieuwe technologie, maar er is minder aandacht voor gerelateerde risico’s en ethische vraagstukken over consumententoepassingen van VR. Dat is de focus van deze verkenning. Zowel in Nederland als internationaal is weinig politieke en maatschappelijke discussie over VR-technologie (Kool et al., 2018) en bestaan er nog weinig beleidsmaatregelen, jurisprudentie of ethische codes voor VR. We zien wel een groeiend aantal wetenschappelijke publicaties waarin belangrijke maatschappelijke en ethische vraagstukken worden aangekaart. We analyseren om die reden in deze verkenning de bestaande literatuur en brengen hierin structuur aan. We presenteren een overzicht met de belangrijkste ethische en maatschappelijke vraagstukken die spelen rond VR in het consumentendomein. Ook signaleren we een groeiende kloof tussen het gebrek aan politieke aandacht en de noodzaak om kaders te ontwikkelen om VR-technologie maatschappelijk in te bedden. We definiëren acties om deze kloof te dichten. De verkenning kan als startpunt gelden voor een urgente publieke en politieke discussie over consumentengebruik van VR in Nederland en Europa.
Volledige rapport Verantwoord virtueel
bron: Rathenau Instituut
