De impact van de EU Open data richtlijn kan bekeken kan worden vanuit de letter van de wet, waarbij de impact vrij beperkt is; en de geest van de wet, waarbij de impact aanzienlijk hoger is. Dat blijkt uit de impactanalyse die de VNG in opdracht van het Ministerie van BZK heeft uitgevoerd.
De EU Open data richtlijn is in Nederland geïmplementeerd in de Wet hergebruik overheidsinformatie (Who). Overheden zijn verplicht om overheidsinformatie als open data beschikbaar te stellen voor hergebruik als burgers en bedrijven daar om vragen. Dat hergebruik kan zowel maatschappelijke als commerciële doelstellingen hebben.
Op deze manier kunnen aanvragers de gegevens combineren met andere data om zo nieuw(e) producten of dienst creëren. De EU wijzigde de Open Data Richtlijn om beter in te spelen op de snelle technologische ontwikkelingen en het nog onbenutte potentieel van datagebruik bij de totstandkoming van artificiële intelligentie en big data-analyse.Dat gebeurt nu onvoldoende waardoor de economische en sociale kansen die hergebruik van publieke data biedt, dreigen te worden gemist.
De belangrijkste onderdelen van de aanpassing hebben betrekking op:
Bevordering van de beschikbaarstelling van dynamische en realtime data met gebruik van Application Programming Interface (API), inclusief onderzoeksdata;
Vaststelling van een gemeenschappelijke Europese High Value Data Sets List;
Verdere beperking van exclusieve contracten bij beschikbaarstelling van data.
Naar de letter is de impact klein, omdat de wijziging beperkt is; ook is de Europese High Value data list nog niet vastgesteld. De geest van de wet ademt echter economisch en maatschappelijk potentieel uit en vraagt om het zoveel mogelijk elimineren van belemmeringen die hergebruik van overheidsinformatie in de weg staan; en in te zetten op de mogelijkheden die digitale innovaties op het gebied van open data te bieden hebben.
In eerbied aan de minister van BZK naar aanleiding van de impactanalyse heeft de VNG gevraagd om:
Compensatie van de meerkosten bij gemeenten voor de implementatie van de Open data richtlijn en monitoring van de kostenontwikkeling;
Alvorens een dataset bij de gemeenten,wordt geplaatst (berust op de Europese High Value Datalist), de (maatschappelijke) kosten en baten hiervan in beeld te brengen en zo nodig gemeenten hiervoor te compenseren;
Verplichtingen uit de Open Data Richtlijn niet met terugwerkende kracht te laten ingaan;
Afstemming van de aanpassing van de tekst van de Wet hergebruik overheidsinformatie;
Ondersteuning van de Nederlandse gemeenten door de VNG bij de implementatie van de Who mogelijk te maken.
Bekijk:
Impactanalyse Europese Open Data Richtlijn
Samenvatting impactanalyse
Brief VNG impactanalyse aan minister van BZK
