Gemeenten hebben sinds de decentralisaties van 2015 meer verantwoordelijkheden gekregen binnen het sociale domein, onder andere op het gebied van de jeugdhulp en de Wmo 2015. Van de gemeenten wordt verwacht dat zij inzetten op een integrale samenwerking door professionals die de verschillende domeinen overstijgt. De behoefte aan gegevens(uitwisseling) in dit verband staat soms op gespannen voet met de privacywetgeving zoals die is neergelegd in de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). In dit dossier wordt aandacht besteed aan privacyregels in de AVG en de specifieke wetgeving zoals de Participatiewet, de Wmo 2015 en de Jeugdwet. Wat mag er nu eigenlijk en wat niet? En hoe kun je op een praktische manier met de regels omgaan zodat het voor de praktijk wel werkbaar blijft? In de verschillende publicaties en blogs proberen verschillende professionals antwoord te geven op deze en andere vragen.
Privacy in het sociaal domein

-
Bewindvoerder mag op grond van de AVG medische gegevens verwerken
23-03-2020
Heeft de (schuldsanerings)bewindvoerder onder de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) een wettelijke grondslag voor het verwerken van medische persoonsgegevens van betrokkenen waarop de schu ...
Lees verder -
Rechtbank zet een streep door SyRI en trekt grens voor de toekomstige inzet van algoritmes door de overheid
10-02-2020
Het gebruik van (voorspellende) algoritmes staat in het middelpunt van de (politieke) belangstelling. Enerzijds zijn er hooggespannen verwachtingen van de toegevoegde waarde die het gebruik van dergel ...
Lees verder -
SyRI-wetgeving in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten voor de Mens
05-02-2020
De rechtbank heeft uitspraak gedaan in een zaak over het Systeem Risico Indicatie (SyRI). SyRI is een wettelijk instrument dat de overheid gebruikt voor de bestrijding van fraude op bijvoorbeeld het t ...
Lees verder -
Rechtbank Overijssel: Camera-observaties bij onderzoek naar PGB-fraude niet toegestaan
01-05-2018
Het aannemelijk maken van PGB-fraude kan voor zorgkantoren (in het kader van de Wlz) en gemeenten (Wmo / Jeugdwet) een complexe aangelegenheid zijn. De fraude zit vaak geraffineerd in elkaar en is d ...
Lees verder -
Bijstandsgerechtigden zijn verplicht buitenlands identificatienummer bekend te maken
26-03-2018
De Sociale Verzekeringsbank (SVB) mocht aanvullende bijstand intrekken omdat betrokkenen weigerden hun buitenlandse identificatienummer af te geven. Een bijstandsgerechtigde moet meewerken aan onderzo ...
Lees verder
Algemene verordening gegevensbescherming (AVG)
De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) vervangt de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) en zorgt ervoor dat binnen de Europese Unie (EU) dezelfde privacywetgeving geldt. De AVG zorgt voor versterking en uitbreiding van privacyrechten, meer verantwoordelijkheden voor organisaties en biedt alle Europese privacytoezichthouders extra bevoegdheden om de nieuwe wetgeving te handhaven.
Participatiewet
De Participatiewet is er voor iedereen die kan werken, maar daarbij extra ondersteuning nodig heeft. Het doel van deze wet is om meer mensen met een arbeidsbeperking mee te laten doen op de arbeidsmarkt. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de Participatiewet en verwerken daarbij gevoelige gevens, zoals medische gegevens en gegevens over het arbeidsverleden van mensen.
Wmo 2015
De Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 is bedoeld om mensen zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van deze wet en verwerken daarbij gevoelige gegevens, zoals medische gegevens.
Jeugdwet
Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de Jeugdwet. De Jeugdwet ziet erop dat jongeren die dat nodig hebben (in hun gezin of omgeving) hulp en ondersteuning krijgen. Bij het bieden van die ondersteuning hebben gemeenten te maken met gevoelige gegevens over jongeren en hun naasten.
-
Handreiking inzagerecht nabestaanden
20-01-2021
De nieuwe Handreiking Inzage in medische dossiers door nabestaanden gaat in op alle regels rondom het recht voor nabestaanden op inzage en afschrift van gegevens uit medische dossiers van overleden na ...
Lees verder -
Privacy in het sociaal domein: het pettenvraagstuk
18-12-2020
Om kwetsbare mensen beter te helpen is het vaak nodig dat partijen in het sociaal domein samenwerken. Dan rijzen de vragen: hoe kunnen we mensen goed helpen én hun privacy goed beschermen? Mogen we nu ...
Lees verder -
Kennisdocument Wet banenafspraak en quotum arbeidsbeperkten
13-10-2020
Afgelopen zomer kwam een actuele versie uit van het 'Kennisdocument Wet banenafspraak en quotum arbeidsbeperkten'. Inmiddels is het document aangevuld met een bijlage over privacyregels die gelden voo ...
Lees verder -
Privacy & informatiebeveiligingsonderzoek SONAR
06-10-2020
KPMG Cyber heeft een rapport gepubliceerd over de huidige stand van zaken van de getroffen maatregelen voor de zorgvuldige verwerking van persoonsgegevens in de SONAR applicatie van het UWV.
Lees verder -
Addendum op Handvat Gegevensuitwisseling
14-07-2020
Op 1 januari is de Wet Bopz vervangen door de Wvggz en de Wet zorg en dwang (Wzd). Met oog hierop is er nu een addendum beschikbaar op het Handvat Gegevensuitwisseling bij samenwerking rond casuïstiek ...
Lees verder -
Juridische factsheet wet aanvullende bepalingen verwerking persoonsgegevens in de zorg
06-07-2020
Deze juridische factsheet schetst een overzicht (met toelichting) van de rechten en plichten bij elektronische verwerking van gegevens en elektronische inzage en afschrift van het medisch dossier.
Lees verder -
Publicatie Privacy in het sociaal domein; bewustzijn bij gemeenten
25-02-2020
Zijn gemeenten en professionals in het sociaal domein zich voldoende bewust van privacy bij de hulp aan (kwetsbare) mensen? De publicatie 'Privacy in het sociaal domein; bewustzijn bij gemeenten' is b ...
Lees verder -
Protocol Identificatie en Labeling (PIL)
13-01-2020
Het Protocol Identificatie en Labeling, of kortweg het PIL, beschrijft een gestandaardiseerde werkwijze voor het identificeren, registreren, wijzigen en verifiëren van persoonsgegevens in de vreemdeli ...
Lees verder -
Zorggegevens gebruiken voor onderzoek: naar een centraal bezwaarsysteem?
11-12-2019
Het is van groot belang dat burgers hun gegevens ter beschikking stellen voor wetenschappelijk onderzoek. Burgers moeten zelf kunnen beslissen over het gebruik van hun gegevens voor zulk onderzoek. Ze ...
Lees verder -
Privacy in het sociaal domein: Veelgestelde vragen
29-11-2019
Wanneer mogen professionals nog een kopie van het identiteitsbewijs maken en bewaren? Wat mag of moet een professional doen bij vermoedens van fraude in het kader van een andere wet? Wat valt nu wel e ...
Lees verder -
‘Handreiking interoperabiliteit tussen zorginstellingen’ en ‘Nationale XDS-metadataset’ nu definitief beschikbaar
21-11-2019
Het delen van informatie tussen zorginstellingen is noodzakelijk om te kunnen beschikken over de juiste informatie op de juist plaats en de juiste tijd, in een veilige en betrouwbare omgeving. In veel ...
Lees verder -
Derde factsheet Wvggz en informatievoorziening
05-11-2019
De VNG heeft een factsheet gepubliceerd over de inwerkingtreding van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg en de informatievoorziening die nodig is om deze wet te ondersteunen.
Lees verder -
Slachtoffermonitor Mensenhandel 2014-2018: reactie CoMensha op de vijf aanbevelingen
18-10-2019
Het aantal geregistreerde (mogelijke) slachtoffers van mensenhandel bij CoMensha is in de afgelopen jaren bijna gehalveerd. De daling zou - aldus de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Gewel ...
Lees verder -
Juridische toolkit: Omgaan met privacy in de jeugdgezondheidszorg
27-08-2019
De juridische toolkit biedt informatie over het omgaan met privacy in de praktijk en geeft een uitvoerige beschrijving van het omgaan met verschillende privacy vraagstukken in de jeugdgezondheidszorg ...
Lees verder -
Privacy en informatieveiligheid in het sociaal domein
12-08-2019
De Rekenkamer Dronten heeft een onderzoek uitgevoerd over het onderwerp ‘Privacy en informatieveiligheid in het sociaal domein; Werkbaarheid van wet- en regelgeving’.
Lees verder -
Handreiking Privacy en Integrale toeleiding en dienstverlening sociaal domein
25-07-2019
Inwoners van gemeenten vragen hulp op grond van de Wmo, Jeugdwet, Participatiewet, maar inwoners vragen ook hulp bij schulden, leerlingenvervoer voor hun kinderen, enz. Vaak zal het gaan om een enkel ...
Lees verder -
Privacybeleid in het Sociaal domein in de gemeente Zaltbommel
16-05-2019
Overheden beheren veel gegevens van burgers. Dat geldt bij uitstek voor gemeenten. Daar vindt de registratie in het bevolkingsregister plaats, melden inwoners zich voor een vergunning, een uitkering o ...
Lees verder -
Nieuw Handvat Gegevensuitwisseling Zorg en Veiligheid
08-04-2019
De Landelijke stuurgroep Zorg en veiligheid stelde onlangs de de nieuwe versie vast van het 'Handvat Gegevensuitwisseling in het Zorg- en Veiligheidsdomein'. Het nieuwe handvat is breed van toepassing ...
Lees verder -
Van wie is die privacy eigenlijk? Uitgangspunten voor samenwerkende professionals bij gegevensdeling
17-12-2018
In dit onderzoek staat de privacy van burgers in ketenoverleggen centraal. Het gaat om overleggen waarbij verschillende instanties met elkaar samenwerken om een oplossing voor de hulp- of zorgvraag va ...
Lees verder -
Matrix gegevensuitwisseling bij uitvoering, fraudepreventie en fraudebestrijding Wmo en Jeugdwet
05-07-2018
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft een aangepaste versie van de 'Matrix gegevensuitwisseling bij uitvoering, fraudepreventie en fraudebestrijding Wmo en Jeugdwet' gepubliceerd. De pub ...
Lees verder -
Handreiking: Vroegsignalering schulden en bescherming persoonsgegevens
27-02-2018
Adviesbureau Bureau PBLQ heeft een handreiking gepubliceerd over het waarborgen van privacy van debiteuren bij vroegsignalering van schulden.
Lees verder -
Magazine Privacy in het sociaal domein
06-02-2018
De afgelopen jaren is de aandacht voor privacy en bescherming van persoonsgegevens in het sociaal domein enorm gegroeid. Dit komt enerzijds door de aankomende wijziging in regelgeving met de inwerking ...
Lees verder
-
AI in de zorg: aandachtspunten bij de aanschaf van AI in het zorgdomein
03-07-2020
We kunnen er niet (meer) omheen: AI is hot. Kunstmatige Intelligentie staat al lang niet meer in de kinderschoenen en heeft zich ontwikkeld van kleinschalig hobbyisme naar volwaardige toepassing binne ...
Lees verder -
Recht op inzage, afschrift en logging van patiëntengegevens: aanvullende regelgeving van kracht
01-07-2020
Vandaag treedt aanvullende regelgeving in werking over digitale patiëntgegevens. In deze blog beantwoord ik zes vragen over deze nieuwe regels, die voortvloeien uit de Wet aanvullende bepalingen verwe ...
Lees verder -
Wams: vooruitgang, maar (nog) niet in balans
04-06-2020
Op 19 maart 2020 is het conceptwetsvoorstel Wet aanpak meervoudige problematiek sociaal domein, ook wel Wams genoemd, in consultatie gegaan. Met dit wetsvoorstel wordt de huidige Wet maatschappelijke ...
Lees verder -
Termijn om te reageren op wetsvoorstel meervoudige problematiek is verruimd
15-05-2020
De termijn om te reageren op het Wetsvoorstel aanpak meervoudige problematiek (Wams) liep oorspronkelijk tot 14 mei maar is verruimd tot 1 juni 2020 om belanghebbenden meer gelegenheid te geven te rea ...
Lees verder -
De coronacrisis en de verstrekking van ‘besmette’ adressen aan de burgemeester
01-04-2020
De burgemeester van een Brabantse gemeente wil de inwoners van de gemeente die vanwege een vermoeden van besmetting in thuis-isolatie verkeren een brief sturen om zijn betrokkenheid te tonen. Mag hij ...
Lees verder -
Met het wetsvoorstel ‘aanpak meervoudige problematiek’ wordt de ambtenaar hulpverlener
25-03-2020
Als er wetgeving komt die een juridische grondslag creëert voor gemeenten om regie te voeren en gegevens te delen tussen de domeinen bestuur, hulpverlening, zorg, jeugd, onderwijs, woningcorporaties, ...
Lees verder -
Hoe je privacy levend houdt bij zorgmedewerkers
07-01-2020
Levend houden van het onderwerp privacy en informatieveiligheid is lastig in de zorg. Je hebt een campagne gehouden. Voor zoiets was iedereen nog wel te porren. Maar daarna gaan we weer over tot de or ...
Lees verder -
Onderzoek AP over gebruik gezondheidsgegevens voor kwaliteitsonderzoek GGZ
03-01-2020
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft de Alliantie kwaliteit in de geestelijke gezondheidszorg (Akwa GGZ) een berisping gegeven voor het verwerken van persoonsgegevens over de gezondheid.
Lees verder -
Mensenhandel: informatie delen mag, door hulpverleners, ook zonder toestemming!
06-11-2019
De Nationaal Rapporteur Mensenhandel Herman Bolhaar meldt dat door de privacywet de slachtoffers van mensenhandel niet in beeld komen. Dit kan makkelijk tot het misverstand leiden dat hulpverleners ve ...
Lees verder -
Toestemming: een groot misverstand
10-10-2019
Met de invoering van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) in mei 2018 is de belangstelling voor het onderwerp ‘privacy’ enorm toegenomen. Ook de misverstanden zijn hardnekkiger. Een van d ...
Lees verder -
De verwerker in het sociaal domein
12-08-2019
Met de invoering van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) in mei 2018 is de belangstelling voor het onderwerp ‘privacy’ enorm toegenomen, maar zijn ook misverstanden ontstaan.
Lees verder -
De belangrijkste wijzigingen van de WGBO op een rij
26-07-2019
De Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) wordt gewijzigd. Op 4 juni 2019 is de Eerste Kamer akkoord gegaan met het wetsvoorstel tot wijziging van de WGBO. In april van dit jaar stemd ...
Lees verder -
Persoonlijk schuldig aan datalek?
09-07-2019
Op vragen van de PvdA-fractie aan het College van Burgemeester en Wethouders (verder: het College) van de gemeente Assen waarom een datalek niet gemeld was bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) en/o ...
Lees verder -
Maak privacy in de zorg zorgvuldiger
17-05-2019
In april 2019 kwam in het nieuws dat Jeugdzorg Utrecht (nu “Samen Veilig”, what’s in a name?) zijn oude domeinnaam had laten verlopen en dat daardoor zorgdossiers terechtgekomen waren bij mensen die d ...
Lees verder -
Uitwisseling van gegevens tussen gemeenten en jeugdhulpaanbieders
18-03-2019
Gemeenten willen zo goed mogelijk kunnen bepalen of en zo ja welke jeugdhulp kinderen uit hun gemeente nodig hebben. Om dat te kunnen doen, vragen zij voorafgaand aan de aanvang van de zorg aan jeugdh ...
Lees verder -
AP tikt UWV op de vingers om beveiliging verzuimsysteem
02-11-2018
In maart vorig jaar heeft de Autoriteit Persoonsgegevens (“AP”) een onderzoek ingesteld naar de beveiliging van persoonsgegevens binnen het UWV. Uit dat onderzoek volgt dat het UWV in strijd handelt m ...
Lees verder -
Gemeenten opgelet! Gegevensverwerking in sociaal domein mag niet bovenmatig zijn
26-02-2018
De Autoriteit Persoonsgegevens heeft vorige week een rapport gepubliceerd over de rechtmatigheid van de verwerking van persoonsgegevens door gemeenten in het sociaal domein.(1)
Lees verder -
Doen omdat het moet? Echt niet!
15-02-2018
Het belang dat professionals vanuit intrinsieke motivatie privacybewust handelen.
Lees verder -
Zorgen om de zorg
13-02-2018
Het wemelt van de misverstanden en de pijnlijke situaties in het sociaal domein. In dit artikel worden de actuele knelpunten in het sociaal domein genoemd, wordt beschreven welke waarden in de knel ko ...
Lees verder -
Scherper aan de wind zeilen door de AVG
12-02-2018
"Tot twee jaar geleden kreeg ik per jaar twee vragen over de Wbp, nu bestaat mijn halve praktijk uit privacyvragen", aldus een juriste die ik onlangs sprak. Haar uitspraak is exemplarisch voor de groe ...
Lees verder -
Privacygevoelige informatie delen bij aanbestedingen is onnodig
09-02-2018
Bij een aanbesteding willen gemeenten gelijke kansen, en dus informatie, bieden aan ondernemers die belangstelling hebben om een opdracht uit te voeren. Aan de andere kant zijn gemeenten verplicht zor ...
Lees verder -
Gegevensuitwisseling in het sociaal domein
07-02-2018
Privacy en gegevensuitwisseling in het sociaal domein zijn twee zaken die lastig combineren. Van gemeenten wordt aan de ene kant gevraagd dat ze integraal werken, over de schotten van de verschillende ...
Lees verder -
Bijstandsfraude voorspellen met big data
13-11-2017
Wat zijn de mogelijkheden van big data bij het opsporen van fraudeurs in het sociaal domein? Steeds meer gemeenten verdiepen zich in dit vraagstuk. Zo wordt er momenteel in de regio Lekstroom en bij g ...
Lees verder -
Wat kost dat nou, zo’n privacyschending?
01-11-2017
De ombudsman van de gemeente Rotterdam heeft een scherpe analyse gemaakt van het sociaal domein van de gemeente Rotterdam. De bevindingen zijn neergelegd in het rapport ‘Het hemd van het lijf’’. Maar ...
Lees verder -
GGZ Nederland wil weer uitwisseling ROM gegevens, privacyvragen blijven
24-10-2017
GGZ Nederland roept zorginstellingen op om weer behandelgegevens te delen met de externe databank van Stichting Benchmark GGZ (SBG). Het gaat om vragenlijsten die patiënten invullen aan het begin en e ...
Lees verder
Nieuws
- Samenvatting advies wetsvoorstel Transparantieregister zorg 10-02-2021
- Vaccinatiebewijs door private partijen onder strikte voorwaarden 08-02-2021
- EU-privacywetgeving belemmert opsporing kindermisbruik 04-02-2021
- Nederlanders vaker online voor gezondheid en lifestyle 25-01-2021
- Antwoorden op Kamervragen over privacy van UWV-klanten in SONAR 21-01-2021
- Kamerbrief over handreiking inzagerecht nabestaanden medisch dossier 20-01-2021
- Handreiking voor betere informatiebeveiliging jeugdzorg 12-01-2021
- Autoriteit Persoonsgegevens stelt onderzoek in naar privacybescherming door UWV 06-01-2021
- Gegevens van 4,1 miljoen UWV-cliënten niet afgeschermd 04-01-2021
- Beantwoording Kamervragen over wederom datalek in jeugdzorg 17-11-2020