Steeds meer mensen worden slachtoffer van fraude via WhatsApp. Uit cijfers van de Fraudehelpdesk blijkt dat er in 2019 2.663 meldingen van dit type fraude werden gedaan. Onder al die meldingen waren 353 mensen die daadwerkelijk slachtoffer werden van de fraude. Dit aantal ligt veel hoger dan in 2018 toen er nog maar 655 meldingen werden gedaan, waarvan 124 mensen ook daadwerkelijk slachtoffer werden.
Het is niet gek dat de methode steeds populairder wordt onder criminelen want ze kunnen er goed aan verdienen. In 2019 werd er meer dan 1 miljoen buitgemaakt middels WhatsApp-fraude. Dat is meer dan het drievoudige van de 262.879 euro die in 2018 onschuldige slachtoffers afhandig werd gemaakt.
2020 lijkt niet veel beter te beginnen want in de eerst twee weken kwamen er bij de Fraudehelpdesk al 112 meldingen binnen waaronder van negen mensen die daadwerkelijk waren opgelicht. Dit leverden de criminelen al 38.189 euro op. Ook lijken criminelen steeds slimmer te handelen waardoor het voor mensen nog lastiger wordt om de nepberichten te onderscheiden van gewoon appverkeer.
Bij de meeste gevallen van WhatsApp-fraude doet de oplichter zich voor als een bekende van het slachtoffer. Ze spelen dan vaak in op de goedheid van hun slachtoffers die bereid zijn veel te doen voor een kennis in nood. De criminelen doen vaak alsof de kennis of het familielid snel geld nodig heeft omdat er anders iets mis gaat. Ze voeren de druk op zodat mensen hopelijk niet genoeg tijd hebben om twee keer na te denken. Ook onderzoeken ze vaak van te voren met welke personen ze de meeste kans van slagen hebben.
In deze truc valt het natuurlijk wel op dat iemand niet vanuit zijn of haar eigen telefoonnummer opereert. Vandaar dat de oplichters meestal zeggen dat ze een nieuw telefoonnummer hebben. Maar nu blijkt dat sommige oplichters tegenwoordig ook bestaande WhatsApp-accounts kunnen kapen. Dit doen ze via de voicemailbox van hun slachtoffer. Wanneer de pincode van een voicemailbox heel standaard is zoals “0000” of “1234” is deze makkelijk te kraken door de criminelen. Zijn kunnen dan de verificatiecode die nodig is om op een nieuw apparaat in een WhatsApp-account te kunnen komen, op laten sturen. Wanneer deze sms-code niet wordt geactiveerd wordt er gebeld naar het telefoonnummer. Dan kan het zijn dat deze in je voicemail terecht komt en de criminelen er bij kunnen. De oplichters proberen hun trucjes bij veel mensen uit omdat het ook vaak niet lukt. Maar helaas vinden ze dus steeds vaker slachtoffers voor hun scams.
Om te voorkomen dat een oplichter in jouw voicemailbox terecht kan komen is het slim om nooit een standaard code of wachtwoord te gebruiken. Zo maak je het de oplichters al een stuk moeilijker en schrik je ze op die manier af. Als je goede sterke wachtwoorden maakt wordt je in het algemeen minder snel slachtoffer van online oplichting.
Verder is het verstandig om altijd goed na te denken voordat je een familielid of kennis geld overmaakt omdat ze hierom vragen. Het kan je een boel leed schelen als je ze eerst opbelt om na te vragen of alles klopt. Belangrijk hierbij is dat je het telefoonnummer gebruikt dat al bij jou bekend is, dus niet het “zogenaamde” nieuwe nummer. Mochten ze niet bereikbaar zijn maar wel op de WhatsApp-chat reageren dan kun je er zeker van zijn dat je met oplichters van doen hebt.
Dit artikel is ook te vinden in het dossier Informatiebeveiliging
