De Autoriteit Persoonsgegevens stelt een onderzoek naar de handel en wandel van de gemeente Enschede. De gemeente heeft mogelijk jarenlang de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) overtreden door inzage te eisen in het medische dossier van inwoners die een bijstandsuitkering aanvroegen. René Beunders van Sociaal Hart Enschede zegt “bijzonder blij” te zijn met het onderzoek van de toezichthouder.Dat schrijven diverse regionale media, waaronder Tubantia en RTV Oost.
De Enschedese Manon bracht de zaak aan het rollen. Zij trok in februari 2019 aan de bel toen de gemeente voor de zoveelste keer weigerde om een bijstandsuitkering te verstrekken. Tegenover RTV Oost vertelde ze dat ze om vrijstelling van de sollicitatieplicht vroeg, omdat ze kampte met gezondheidsklachten. Daarop vroegen ambtenaren van de gemeente Enschede of ze haar medische dossier mochten inzien. Manon weigerde dat, waarop haar verzoek niet werd ingewilligd.
Ze besloot om hulp te vragen bij de stichting Sociaal Hart Enschede. Deze instantie diende namens Manon een klacht in bij de gemeente Enschede. Die trok het boetekleed aan en verstrekte alsnog de bijstandsuitkering. Tevens ontving Manon een brief van de gemeente, waarin ze haar excuses aanbood voor de gang van zaken.
Verantwoordelijk wethouder Arjan Kampman reageerde destijds tegenover RTV Oost op de kwestie met de mededeling dat het om een incident. “Voor ons gaat het om één klacht. Die is gemeld bij de klachtencommissaris. Dat is uitgezocht. Er is vastgesteld dat wij fout hebben gehandeld. Daar hebben we onze excuses voor aangeboden. Er zijn bij ons verder geen gevallen bekend”, aldus Kampman.
Toch zat het René Beunders, voorzitter van de stichting Sociaal Hart Enschede, niet lekker. Hij was ervan overtuigd dat de gemeente Enschede jarenlang de AVG heeft overtreden door inzage in medische dossiers van uitkeringsgerechtigden te vragen. “Enschede heeft jarenlang ambtenaren hun gang laten gaan bij het opvragen van die gegevens, maar elke aanvrager zou in zo’n geval naar een onafhankelijke arts toe moeten voor een gesprek of een keuring. Dat kost per keer 600 tot 800 euro en dat geld is door de handelswijze van de ambtenaren bespaard. Alleen druist dat in tegen de AVG”, zo vertelt Beunders tegenover Tubantia.
Namens Manon en nog twee andere slachtoffers diende Beunders in de zomer van 2019 een klacht in bij de Autoriteit Persoonsgegevens. Afgelopen week ontving hij een brief van de toezichthouder. Daarin staat dat de instantie de zaak tot op de bodem gaat uitzoeken. De privacywaakhond stelt voor om het onderzoek te bundelen. “In uw klacht wordt aangegeven dat er mogelijk sprake is van onrechtmatig opvragen van medische dossiers en medicijnlijsten. We nemen uw klachten uiterst serieus, maar denken dat kwestie effectiever te kunnen behandelen als we het beleid in z’n algemeenheid onderzoeken en niet individuele gevallen”, zo schrijft de Autoriteit Persoonsgegevens.
Beunders zegt “bijzonder blij” te zijn met de brief van de toezichthouder. “Want het gaat hier om mensen uit Enschede die bijvoorbeeld een scootmobiel of een traplift nodig hadden of huishoudelijke hulp. En dan werd er door de betrokken ambtenaar mondeling of schriftelijk om zeer privacygevoelige gegevens gevraagd”, zo vertelt hij aan Tubantia.
Beunders heeft naar eigen zeggen al meer dan een jaar contact met de toezichthouder over de kwestie. “We hebben de Autoriteit Persoonsgegevens vorig jaar dringend verzocht diepgaand onderzoek te doen. Dat gaat nu gebeuren”, aldus een verheugde voorzitter.
Het is niet de eerste keer dat de voorzitter van stichting Sociaal Hart Enschede zijn ongenoegen over het handelen van de gemeente Enschede kenbaar maakt bij de Autoriteit Persoonsgegevens. Afgelopen mei legde hij opnieuw een privacyklacht neer bij de toezichthouder. Ook toen vroeg de gemeente een inwoner om medische bewijsstukken te overleggen voordat zij aanspraak kon maken op een bijstandsuitkering. “Ze blijven dus maar om medische gegevens vragen, terwijl de wethouder heeft beloofd dat niet meer te zullen doen”, zo zei Beunders destijds.
Wethouder Kampman verdedigde de werkwijze door te stellen dat het niet om medische gegevens ging, maar een afsprakenkaart. Het niet overhandigen van dergelijke bewijsstukken had volgens de wethouder geen impact op haar aanvraag voor een bijstandsuitkering, maar vertraagde het proces alleen.
