Het fundament leggen voor digitale gegevensuitwisseling met derden. Dat is wat Hetty Lucassen, voorzitter van de Stuurgroep Regie op Gegevens, zich tot doel heeft gesteld. En dat gaat ze ‘samen’ doen. Samen met de departementen en uitvoeringsorganisaties. In kleine stappen en ieder in zijn eigen tempo. Maar met een duidelijk doel: er beweging in krijgen. Als dat lukt volgt de rest vanzelf. “Er is voor iedereen namelijk zoveel voordeel te behalen.”
Hetty Lucassen: “Regie op Gegevens behelst veel en is weinig tastbaar. Maar het gaat iedereen aan. Dat is ook het eerste wat ik zeg als mijn buurvrouw of de aannemer die bij mij thuis bezig is vraagt wat ik doe. Ik leg dan uit dat de overheid heel veel gegevens over iedereen verzamelt. Geboorteplaats en datum, adres, maar ook in welke auto je rijdt, in welk huis je woont, wat je inkomen is etc. Vroeger hadden we hiervoor zelf allemaal papieren bewijzen, maar tegenwoordig houdt de overheid dat digitaal bij. Handig, maar daardoor is bij inwoners ook het overzicht verdwenen welke informatie de overheid nu allemaal precies over hem of haar heeft. Dat willen we veranderen.”
“Het moet voor inwoners inzichtelijk zijn welke informatie de overheid over hen heeft. En we willen het makkelijker maken om die informatie te delen als je dat nodig hebt. Dat iemand met een simpele druk op de knop zijn identiteit, leeftijd, of inkomensgegevens officieel kan bevestigen. Dit soort digitale bewijsstukken maken het aanvragen van bijvoorbeeld een hypotheek, of een toelage voor schoolboeken, een stuk
gemakkelijker.” aldus Lucassen.
“Het moet voor inwoners inzichtelijk zijn welke informatie de overheid over hen heeft. En we willen het makkelijker maken om die informatie te delen als je dat nodig hebt.” Hetty Lucassen – Voorzitter van de Stuurgroep Regie op Gegevens
“Mensen moeten zich veilig en volwaardig in de digitale wereld kunnen bewegen. Hoe krijg je daar als burger grip
op? Dat is de hamvraag en ons doel. Veel gegevens liggen verspreid bij verschillende uitvoeringsorganisaties. Sommige gegevens beheert de Belastingdienst, anderen liggen bij het UWV, en nog weer andere gegevens bij de Sociale Verzekeringsbank. Hoe krijgen we dat behapbaar voor de burger? Dat is onze uitdaging. Al die organisaties moeten hun dienstverlening zo gaan inrichten dat burgers inzicht hebben in de bij hen opgeslagen gegevens, de verwerking ervan en onderdelen daarvan kunnen delen. Hoe dat precies vorm gaat krijgen gaan we de komende periode samen uitzoeken. Daar is de stuurgroep voor.”
Lucassen: “Sommige organisaties lopen voorop. De RDW bijvoorbeeld, met het project de Blauwe Knop. Of denk aan de pilot van het UWV met de inkomensgegevens-pdf. Die kun je bij hen opvragen als je een hypotheek wilt afsluiten, dat hoeft dan niet meer via je werkgever. Wij moeten nu gaan kijken of voor het delen van deze gegevens met burgers nog aanvullende wet- of regelgeving nodig is. Zo richten we het stapje voor stapje samen verder in. Andere organisaties kunnen weer leren van de RDW, het UWV en andere voorlopers. Bij veel overheidsorganisaties is het inmiddels een gespreksonderwerp. Het moet ook iets worden dat geïntegreerd wordt in de dienstverlening aan burgers. Hoe we dit vorm gaan geven, is iets dat we in deze tweede fase van Regie op Gegevens met elkaar bespreken en afspreken. Dat maakt ook onderdeel uit van het afsprakenstelsel dat we met elkaar gaan maken.”
“Wij moeten nu gaan kijken of voor het delen van deze gegevens met burgers nog aanvullende wet- of regelgeving nodig is. Zo richten we het stapje voor stapje samen verder in.”
Hetty: “In de stuurgroep zitten een groot aantal betrokken ministeries, uitvoeringsorganisaties en de VNG. Het is, en daar ben ik heel blij mee, een hele brede club. Iedereen heeft zijn eigen slagen te maken en doet dat ook op zijn eigen tempo. Wat de Belastingdienst moet doen is niet hetzelfde als wat DUO moet doen of het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Maar door samen te werken, ideeën uit te wisselen en elkaar te inspireren komen we verder. Wat de een heeft bedacht kan namelijk ook werken voor de ander. We hebben ontdekkingsreizigers nodig en vervolgens zwaan-kleef-aan!”
“Er draaien al pilots en er gaan nog meer pilots draaien. De geïnteresseerde burger gaat er al echt wat van merken. Zo breidt de digitale dienstverlening van de overheid zich langzaam maar zeker uit. Neem de vooringevulde belastingaangifte van de Belastingdienst. Dat is feitelijk ook Regie op Gegevens, avant la lettre, maar het maakt wel duidelijk waar Regie op Gegevens voor staat. Daaraan zie je ook goed wat een uitkomst het kan zijn. Vroeger was je uren bezig met die gegevens verzamelen en nu staan ze al voor je ingevuld. Het gaat de burger echt veel gemak opleveren. En ik geloof ook dat die burger er op een gegeven moment om gaat vragen.
Als bepaalde dienstverlening eenmaal bij de ene organisatie kan, dan wil je dat bij de ander ook.”
“Volgens planning zijn we in 2025 ‘klaar’. Maar zo werkt het in het echt natuurlijk niet. Veranderingen blijven komen en de overheid moet daarin meegaan. De transitie is dus nooit klaar en ontwikkelt zich voortdurend door. Ik denk dat de digitale overheid in 2025 een heel eind op streek is. De techniek is het probleem niet. Het gaat om de wetgeving en het inbedden bij overheidsorganisaties. De verschillende departementen en uitvoeringsorganisaties kunnen in dit proces hun eigen keuzes maken en hun eigen tempo bepalen. Het is niet zo dat de stuurgroep dat allemaal gaat bepalen. In de stuurgroep werken we aan de overkoepelende zaken. Aan hetgeen we samen moeten doen. Het belangrijkste is dat we er beweging in krijgen. Dan volgt de rest vanzelf. Het levert iedereen namelijk zoveel voordeel op. Aan geld, tijd, efficiency en veiligheid. Het is onze taak om dat op de juiste manier op gang te brengen.”
Het programma Regie op Gegevens heeft de 3e editie van het tijdschrift DEEL! uitgegeven. In dit nummer vinden geïnteresseerden interessante interviews en artikelen. Bijvoorbeeld over het programma Toekomst Gegevensuitwisseling werk en inkomen (TWI), over Zorgeloos Vastgoed en over de referentiearchitectuur voor regie op gegevens. Maar ook over de digitale hersteloperatie die nodig is volgens Mark Fonds en Wouter Welling, of het klantonderzoek dat Mens Centraal in uitvoering heeft.
