Burgers zijn kwetsbaar in een digitaliserende samenleving

21 jan 2020

Hengelo is twee uur met de trein vanaf Den Haag. Bomen, rivieren en weilanden nemen steeds meer de plaats in van wegen en strakke hoogbouw. In Deventer stapt een groepje middelbare scholieren in en ik werp een laatste blik op de presentatie die ik gevraagd ben te geven over het WRR-rapport 'Voorbereiden op digitale ontwrichting'. In Hengelo loop ik tussen oude machinefabrieken door naar het Oyfo techniekmuseum, waar Trendbureau Overijssel haar jaarcongres organiseert.

De bescherming van persoonsgegevens, een introductie

20 jan 2020

Het recht om met rust gelaten te worden. Met deze benadering van het ‘right to privacy’ uit 1890 begint het moderne westerse denken over privacy. Achtergrond destijds was de bescherming van bekende Amerikanen tegen de nieuwe media van toen (‘newspaperization’ met instantcamera’s, krantenbedrijven, etc.). Sindsdien heeft ‘privacy’ zich ontwikkeld tot het grondrecht ‘bescherming van de persoonlijke levenssfeer’ dat is verankerd in vele internationale verdragen en in de Nederlandse Grondwet.

Techgiganten en medische gegevens: Amerikaanse toestanden in Nederland?

17 jan 2020

We willen graag alert zijn als het gaat om het delen van onze (medische) gegevens, maar vaak weten we niet eens dat het gebeurt, laat staan door wie en waarom. Dat geldt ook voor de 50 miljoen Amerikanen waarvan de medische gegevens in de handen vielen van Google, zonder dat hen ooit om toestemming werd gevraagd. Kan dat in Nederland ook gebeuren?

Kunstmatige intelligentie in de zorg: wie beslist?

16 jan 2020

In de blogserie ‘Gezonde Bytes’ onderzoekt het Rathenau Instituut hoe kunstmatige intelligentie (AI) verantwoord voor onze gezondheid wordt ingezet. In deze openingsblog stellen ze vast dat verantwoorde inzet van AI betekent dat onze gezondheid centraal staat en de patiënt eigen keuzes kan maken. AI kan ons ondersteunen in die keuzes. Maar naarmate we meer steunen op de technologie, wordt de vraag ‘wie beslist?’ actueler. Garanties zijn nodig om waarden als autonomie, privacy en inclusiviteit te waarborgen in automatische beslissystemen. Het Rathenau Instituut gaan op zoek naar goede voorbeelden, zodat we leren hoe professionals, patiënten en de samenleving vorm geven aan verantwoorde inzet van AI.

Verlos zorgmedewerkers van rondslingerende informatie

15 jan 2020

Ongemakkelijk. Dat kan het zijn, als informatie bekend wordt bij iemand die er niks mee te maken heeft. Het kan ook nog veel erger uitpakken. Waarom is het dus eigenlijk een probleem, die rondslingerende informatie? Mensen willen gewoon dat hun gegevens veilig zijn. Dat ze zelf kunnen bepalen wie wat mag weten. Wet- en regelgeving (waaronder de Algemene verordening gegevensbescherming) schrijft voor dat je gegevens passend moet beschermen. Onderstaande situaties kunnen problemen opleveren. Als er niet netjes met gegevens wordt omgegaan kunnen (potentiële) cliënten en hun familie minder vertrouwen in de organisatie krijgen. Financiers (gemeenten, zorgverzekeraars) verwachten of eisen dat zorginstellingen gegevens zorgvuldig behandelen. Negatieve publiciteit in de media is een mogelijk gevolg.

Het UBO-register, wat betekent het voor u?

14 jan 2020

Vanaf 10 januari 2020 dienen alle lidstaten van de Europese Unie het UBO-register te hebben ingevoerd. Ondernemingen gevestigd in de lidstaten van de EU zijn vanaf deze datum verplicht om hun eigenaren of de personen die zeggenschap hebben binnen de rechtspersoon in het UBO-register in te schrijven.(1) Dit is het gevolg van de vierde Europese anti-witwasrichtlijn. Doel van het register is het tegengaan van financieel-economische criminaliteit, zoals witwassen van geld, corruptie, belastingontduiking, fraude en/of financiering van terrorisme. Nederland gaat deze datum niet halen. Het wetsvoorstel waarmee het UBO-register in Nederland verplicht wordt is nog in behandeling bij de Eerste Kamer. Het kabinet wil nu het UBO-register het komende voorjaar in laten gaan. In dit artikel brengen wij u graag op de hoogte van de actuele stand van zaken.

Schrems en de doorgifte van persoonsgegevens

13 jan 2020

In december 2019 publiceerde het Europees Hof van Justitie (EHvJ) de conclusie van advocaat-generaal Saugmandsgaard Øe in de zaak tussen Schrems en Facebook (Schrems II). Kortgezegd is de advocaat-generaal van mening dat de model doorgifteovereenkomsten (Standaard Contractual Clauses) voldoende waarborgen bieden om persoonsgegevens te kunnen doorgeven naar de Verenigde Staten. Ten aanzien van het Privacy Shield is nog niet duidelijk of dit voldoende waarborgen biedt om de rechten en vrijheden van EU ingezetenen te beschermen. Wat betekent deze uitspraak voor de praktijk? In deze blog lichten wij de belangrijkste regels voor doorgifte van persoonsgegevens toe en gaan wij in op Schrems II.

Het nieuwe Strategisch Actieplan voor Artificiële Intelligentie: is privacy nog levensvatbaar?

10 jan 2020

Uit het Strategische Actieplan voor Artificiële Intelligentie (AI) dat in oktober door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) is uitgebracht, blijkt dat voornamelijk de markt in actie moet komen. In het actieplan staan drie actiepunten: het benutten van maatschappelijke en economische kansen, het scheppen van de juiste voorwaarden en het versterken van fundamenten.

2020: Het jaar van gespecificeerde toestemming in de zorg?

9 jan 2020

Sinds 2017 is de uitwisseling van persoonsgegevens in de zorg specifieker gereguleerd in de Wet aanvullende bepalingen van persoonsgegevens in de zorg (Wabvpz). Door deze wet, welke naast de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) van toepassing is, moeten zorgaanbieders in bepaalde gevallen toestemming vragen als zij patiëntgegevens delen met andere zorgaanbieders. In deze wet is ook bepaald dat toestemming vanaf 1 juli 2020 gespecificeerd moet zijn. De realisatie daarvan gaat niet zonder slag of stoot. In deze blog een recap van de problematiek en de zoektocht naar een alternatief.

De Wet politiegegevens voor BOA’s

7 jan 2020

Langzaam maar zeker raken organisaties gewend aan de AVG. Voor organisaties waar buitengewoon opsporingsambtenaren werkzaam zijn, geldt bovendien dat ze aan de Wet politiegegevens moeten voldoen. Dit betekent nogal wat. Wat wordt er van hen verwacht en hoe kunnen zij en hun werkgevers aan deze wet voldoen?