Sinds oktober 2018 hebben we een nieuwe Nederlandse wet over de bescherming van bedrijfsgeheimen (WBB).(1) Deze wet is gebaseerd op de Europese richtlijn bedrijfsgeheimen.(2) Deze nieuwe wet kreeg helaas niet de publieke aandacht die het verdient, vanwege de ‘hype’ rond de nieuwe Europese privacywet Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). In de recente handelsoorlog tussen de VS en China spelen bedrijfsgeheimen echter een hoofdrol. Wat zijn bedrijfsgeheimen precies en hoe kun je ze beschermen?
Een bedrijfsgeheim wordt beschouwd als informatie die:
Niet publiekelijk bekend of niet gemakkelijk toegankelijk;
Commerciële waarde heeft, omdat het geheim is; en
Je moet alle redelijke maatregelen nemen om het geheim te houden.
Als bepaalde informatie niet aan een van deze voorwaarden voldoet, dan is het geen bedrijfsgeheim. Klinkt eenvoudig, toch? In de praktijk is het vaak moeilijk om bedrijfsgeheimen te identificeren, omdat ze in veel verschillende vormen bestaan.
Enkele voorbeelden zijn:
Technische kennis;
De nieuwste product-releases;
Productspecificaties;
Marketing-strategieën;
Bedrijfsplannen;
Klantenlijsten; en
Prijsinformatie.
En er is waarschijnlijk nog veel meer. Alles wat van waarde is voor jouw bedrijf en voor jouw concurrenten, kan een bedrijfsgeheim zijn. Je kunt ze beschouwen als de ‘kroonjuwelen’ van jouw bedrijf.
Er bestaat geen ‘register’ hiervoor, dus het is aan jou zelf om te beslissen wat jouw bedrijfsgeheimen zijn en deze te beschermen.
Veel bedrijven weten niet eens wat hun bedrijfsgeheimen zijn en behandelen deze informatie niet anders dan alle andere informatie. Dus als je aan mij vraagt: ‘Hoe kan ik mijn bedrijfsgeheimen beschermen’, dan zeg ik:
Start eerst met het identificeren van de bedrijfsgeheimen,
Vervolgens ‘oormerk’ je die informatie als ‘strikt vertrouwelijk’, en
Dan pas kun je die informatie effectief beschermen, door het anders te behandelen dan alle andere informatie. Je moet deze informatie zoveel mogelijk beveiligen, met technische middelen (wachtwoorden, encryptie) of andere middelen (denk aan opslag in een kluis).
Het concept van ‘bedrijfsgeheim’ is niets nieuws. Voordat de nieuwe wet bestond, kon er vaak weinig worden gedaan tegen diefstal van bedrijfsgeheimen. De diefstal en schade zijn vaak moeilijk te bewijzen. De handhaving is gemakkelijker geworden door de Wet bescherming bedrijfsgeheimen.
Iedereen die een bedrijfsgeheim gebruikt zonder de toestemming van de eigenaar handelt onrechtmatig als die persoon:
ongeautoriseerde toegang tot het bedrijfsgeheim heeft verkregen;
het onrechtmatig heeft meegenomen;
documenten zonder toestemming heeft gekopieerd;
in strijd handelt met een overeenkomst; of
deze informatie op oneerlijke wijze heeft verkregen.
Er bestaan enkele uitzonderingen op deze regel, bijvoorbeeld voor onderzoeksjournalistiek of de openbaarmaking (door klokkenluiders) van wangedrag of illegale activiteiten.
Als iemand jouw bedrijfsgeheim gebruikt of openbaar heeft gemaakt, dan kun je een gerechtelijke procedure starten. Je kunt bijvoorbeeld de rechtbank vragen te bevelen dat de andere partij het bedrijfsgeheim niet meer mag gebruiken. Je kunt ook producten in beslag nemen, schadevergoeding eisen en de volledige proceskosten verhalen. De bescherming van bedrijfsgeheimen is daardoor bijna gelijk aan de bescherming van intellectuele eigendomsrechten (zoals auteursrechten en merkrechten).
Hierbij is het goed om te weten dat alle rechtszaken in principe openbaar zijn en dat alle rechterlijke uitspraken kunnen worden gepubliceerd. In een rechtszaak moet je je bedrijfsgeheimen tot op zekere hoogte aan de rechtbank onthullen, wat je zoveel mogelijk wil beperken. Onder de nieuwe wet kan de rechtbank bepaalde bijlagen vertrouwelijk behandelen en de toegang tot deze documenten beperken. Bovendien kunnen bepaalde delen van de rechterlijke uitspraak worden ‘bewerkt’, voordat deze wordt gepubliceerd. Deze maatregelen moeten uitdrukkelijk worden aangevraagd.
