De termijn om te reageren op het Wetsvoorstel aanpak meervoudige problematiek (Wams) liep oorspronkelijk tot 14 mei maar is verruimd tot 1 juni 2020 om belanghebbenden meer gelegenheid te geven te reageren op het wetsvoorstel.
Het wetsvoorstel luidt als volgt:
“Dit wetsvoorstel verankert een duidelijk taak voor gemeenten om te komen tot een integrale en gecoördineerde aanpak voor meervoudige problematiek. Tevens regelt het een duidelijk taak voor gemeenten om zorg te dragen voor een meldpunt voor inwoners met niet-acute zorgen over zichzelf of een ander.”(1)
In het wetsvoorstel krijgt de gemeente een sterke coördinerende- en regietaak bij de aanpak van meervoudige problematiek. Het is de vraag of die rol past bij de bevoegdheden van een lokale overheid die ook toezichthouder en handhaver is. Het zou een uitdaging zijn om de tijd te nemen en een alternatief te onderzoeken waarbij de regierol niet bij de gemeente ligt maar bij de hulpverlening. Ook zouden de huidige mogelijkheden om gegevens uit te wisselen tussen diverse partijen en domeinen in beeld gebracht kunnen worden. Ik schreef eind maart al over de vervagende bevoegdheden van gemeenten in het wetsvoorstel.(2)
Dit wetsvoorstel kan niet los worden gezien van de Syri uitspraak en andere recente wetten en wetsvoorstellen:
- de Syri-uitspraak: SyRI-wetgeving is in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten voor de Mens.
SyRI is een wettelijk instrument dat de overheid gebruikt voor de bestrijding van fraude op bijvoorbeeld het terrein van uitkeringen, toeslagen en belastingen. De rechtbank is van oordeel dat de wetgeving die de inzet van SyRI regelt in strijd is met hoger recht.(3)
- Besluit gemeentelijke schuldhulpverlening: deze week behandeld in de Eerste Kamer.
Deze regelgeving wil de uitwisseling van persoonsgegevens faciliteren voor vroegsignalering van schulden en voor het besluit over toegang en plan van aanpak schuldhulpverlening.(4)
- Wetsvoorstel LAA: de Landelijke Aanpak Adreskwaliteit (LAA) is in consultatie tot 22 mei aanstaande en wordt structureel in de wet vastgelegd. Daarmee komt het beschikbaar voor alle colleges van B&W. LAA werkt aan de hand van een methodiek van risicogericht adresonderzoek aan de hand van criteria en signalen. De aanpak bestaat uit een samenwerking tussen vele partners. Dat zijn naast de ruim 280 deelnemende gemeenten diverse ministeries zoals BZK, Veiligheid & Justitie, SZW, Financiën en OCW. Voor de ministeries doen hun uitvoeringsorganisaties mee. Ook samenwerkingsverbanden zijn toegetreden, zoals de NVVB, Divosa en het VNG-Kenniscentrum Handhaving & Naleving.(5)
- Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (aanpak ondermijning): in behandeling bij de Tweede kamer. De behoefte aan dit wetsvoorstel wordt ingegeven door de wens om maatschappelijke vraagstukken meer dan voorheen van een integrale aanpak te voorzien waarbij verschillende instanties uit de overheid, maar soms ook de private sector met elkaar samenwerken om dat vraagstuk aan te pakken. (6)
De minister had eerder aangekondigd in de brief van september 2019 dat het wetsvoorstel meervoudige problematiek pas eind 2020 zou verschijnen. Het voorstel is vervroegd ingediend. Hierdoor zijn partijen uit de zorg en hulpverlening niet goed voorbereid en is er ondanks de verruiming tot 1 juni onvoldoende gelegenheid om te reageren en een alternatief te ontwikkelen.
(1) https://vng.nl/wetsvoorstellen/internetconsultatie-aanpak-meervoudige-problematiek-sociaal-domein
(2) https://www.sociaalweb.nl/blogs/met-het-wetsvoorstel-aanpak-meervoudige-problematiek-wordt-de-ambtenaar-hulpverlener
(3) ECLI:NL:RBDHA:2020:865
(4) https://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/35316_wijziging_wet_gemeentelijke
(5) https://www.internetconsultatie.nl/wijzigingwetbrplaa
(6) https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-35447-2.html
Op 29 oktober, 5 november en 12 november geeft Corrie Ebbers de driedaagse opleiding Privacy in het sociaal domein. Ook schreef ze samen met Paulien Bunt, Sophie Vastenhout en Micha Venderbos het boek Privacy in het sociaal domein.
