De Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (de Wwft) legt aan instellingen verplichtingen op die witwassen en terrorismefinanciering zo veel mogelijk moeten voorkomen. De meest bekende Wwft-instelling, de bank, schuift haar anti-witwasverplichtingen in de praktijk echter vaak grotendeels door naar haar klanten.
coauteur: Jasper Schnezler
Zo moet u als klant opeens zelf cliëntenonderzoeken verrichten, zelf de zogeheten UBO('s) van uw zakelijke relaties achterhalen en zelf de oorspronkelijke herkomst van binnenkomende betalingen bepalen. U wordt dus geconfronteerd met hoge compliance-kosten.
U heeft als klant van de bank in principe geen Wwft-verplichtingen, tenzij u zelf als een Wwft-instelling kwalificeert. Banken, die deze verplichtingen dus wel hebben, kunnen aanzienlijke boetes van toezichthouders opgelegd krijgen als ze daar niet (genoeg) aan voldoen, zoals de EUR 675 + 100 miljoen bij ING en de forse boete die ABN nog wacht.
Dit heeft ertoe geleid dat banken tegenwoordig steeds meer risicomijdend handelen. Zo eisen banken van u dat u de bank helpt bij hun Know Your Customer-verplichtingen (KYC-verplichtingen) door informatie aan te leveren. Het kan daarbij gaan om informatie over o.a. uw transacties, de uiteindelijk belanghebbende (UBO), de uiteindelijk belanghebbende achter uw zakelijke relaties en de oorspronkelijke herkomst van betalingen.
Er bestaat weliswaar geen wettelijke bepaling die u als ondernemer verplicht om dit onderzoek voor uw bank te verrichten, maar u bent dit contractueel wel verplicht. Op grond van de Algemene Bankvoorwaarden moet u de bank desgevraagd informeren.
De bank mag niet zomaar alles van u vergen. Op grond van haar (bancaire) zorgplicht dient de bank ook tegenover uw onderneming zorgvuldig te handelen. Zo oordeelde de Rechtbank Amsterdam in april 2019 dat de KYC-eisen die de bank aan haar klant had gesteld disproportioneel hoog waren. De rechtbank overwoog in dat verband onder meer dat door het KYC-onderzoek duidelijk moet worden wie precies achter de klant zit, maar niet wie achter de klant van de klant zit (KYCC).