Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft grootse plannen voor de elektronische gegevensuitwisseling in de zorg, zo werd duidelijk uit een Kamerbrief van afgelopen 9 april.
Auteurs: Annelouk Luigies, Willemijn Oudenaarden
Volgens Minister Bruins (Medische Zorg en Sport) zijn zorgaanbieders al druk bezig om de uitwisseling van gegevens met de patiënt te verbeteren en het gebruik van de eigen gegevens door de patiënt te verhogen. Dit kan echter alleen als de zorgprofessionals die gegevens zelf ook elektronisch registreren en met elkaar uitwisselen. Zijn doel is daarom om de elektronische gegevensuitwisseling te versnellen en volledig te digitaliseren. Hiertoe wil hij een wetsvoorstel maken met daarin de verplichting voor zorgverleners en zorginstellingen tot digitaal dossiervoeren en tot elektronische gegevensuitwisseling.
Het wetsvoorstel gaat twee ‘sporen’ omvatten. Allereerst zal wettelijk worden vastgelegd hoe gegevens in een eenduidige taal en met eenduidige techniek moeten worden uitgewisseld. Hierbij ligt dus vast welke gegevensuitwisselingen verplicht elektronisch moeten verlopen en welke bouwstenen (setjes gegevens) daarin moeten worden opgenomen. Daarnaast zal het wetsvoorstel bepalen hoe de digitale gegevensuitwisseling moet plaatsvinden. Deze eisen aan taal en techniek moeten ook direct gelden voor (de leveranciers van) systemen en infrastructuren, zodat niet elke zorgaanbieder dit via de eigen inkoop hoeft af te dwingen.
Bij het selecteren van leveranciers van systemen en infrastructuren moet door het ministerie acht geslagen worden op het aanbestedingsrecht. In dat kader heeft het ministerie afgelopen 19 april een Open House-procedure Persoonlijke Gezondheidsomgeving (PGO) aangekondigd. Via deze procedure wil het ministerie organisaties aanwijzen, die PGO’s mogen aanbieden. Het doel van de procedure is het creëren van een PGO: een digitale plek, waar burgers vanaf 1 oktober 2019 kosteloos toegang hebben tot eigen gezondheidsgegevens afkomstig van verschillende zorgaanbieders. Leveranciers mogen naast de PGO-dienst ook aanvullende diensten aan gebruikers aanbieden en hiervoor een vergoeding vragen. Sprake is van een Open House-systeem, hetgeen betekent dat alle leveranciers van PGO’s die voldoen aan de (geschiktheids)eisen kunnen toetreden gedurende de gehele looptijd (1 oktober 2019 t/m 31 december 2020).
Burgers kunnen zelf kiezen tussen de verschillende (toegelaten) PGO’s. Het ministerie maakt dus geen selectie. Door dit systeem geldt voor de opdracht geen aanbestedingsverplichting op basis van de aanbestedingsrichtlijn. Gezien de gezamenlijke waarde van de overeenkomsten die het ministerie wil sluiten, is er toch voor gekozen om een vrijwillige aankondiging te doen.
Dat het ministerie heeft gekozen voor een Open House-procedure, heeft een lange geschiedenis. Het heeft alles te maken met het wetsvoorstel L-EPD uit 2009 met betrekking tot het instellen van een landelijk elektronisch patiëntendossier, geregeld vanuit de overheid. Hiervoor was zelfs al een ICT-infrastructuur gebouwd: het Landelijk Schakelpunt (LSP). In 2011 strandde echter het wetsvoorstel, (o.a.) door angst voor beveiliging en privacy. De overheid heeft er toen voor gekozen om de regie meer uit handen te geven. Inmiddels is de wens tot meer regie vanuit de overheid gegroeid, aangedreven door (o.a.) ‘haperende ICT in de zorg‘. Eind 2018 heeft de minister toegezegd dit te willen aanpakken. De gekozen Open House-procedure zou een goede tussenoplossing kunnen zijn tussen te veel regie (zoals in 2011) en te weinig regie (zoals in de huidige situatie).
Om de digitale gegevensuitwisselingen binnen onder andere de module PGO te versnellen, loopt ook een Nationale openbare aanbesteding voor het vinden van zorginstellingen die aan de slag willen in een InZicht-proeftuin. InZicht is het programma van VWS dat de digitale gegevensuitwisseling in de langdurige zorg moet versnellen. Het idee van de proeftuin is dat bijvoorbeeld in een ziekenhuis of verpleeghuis wordt onderzocht hoe de versnelling van informatie-uitwisseling binnen de langdurige zorg in gang kan worden gezet. De inschrijftermijn voor deze aanbesteding is recent verlengd tot 27 mei.
Dit artikel is ook te vinden in het dossier Privacy in de zorg
Meer van Van Benthem & Keulen
